طرز تفكر مشرق زمين با مغرب زمين

در ابتداي امر لازم به ذكر مي‌دانم متذكر شوم كه تفاوتي كه ميان شرق وغرب در اين بحث مورد توجه است، تفاوت جغرافيايي نيست بلكه بر اساس تفاوت مباني انديشه‌اي و فرهنگي است. چه بسا كه مباني انديشه مختص به جغرافياي مغرب زمين نبوده در بسياري از مناطق شرق جغرافيايي نيز قابل مشاهده باشد. بنابراين آن‌چه در اين مباحثه مبناي تفكيك ما قرار مي‌گيرد، انديشه و تفكرات به وجود آمده پس از دوران رنسانس در برخي كشورهاي جهان به خصوص كشورهاي اروپايي مي‌باشد كه منجر به ايجاد تمدن مدرن غربي گرديد.
از سوي ديگراين مسئله در مورد شرق نيز جاري است، معيار ما در بررسي انديشه شرق، باز هم همان مباني فرهنگي و انديشه‌اي است، غير از اين‌كه به دليل تنوع مكاتب فرهنگي، معيار ما تفكر و انديشه اسلامي است چراكه بيان تفاوت مباني فكري غرب با شرق در حوزه‌هاي متنوع آن مجالي به وسعت حداقل يك كتاب را مي‌طلبد. بنابراين محتواي بحث پيش‌رو مقايسه‌اي ميان مباني تفكر و تمدن مغرب زمين در دوره مدرن، با تفكر اسلامي خواهد بود.
اصول كلي و مباني فكري ـ فرهنگي غرب مدرن در چهار اصل قابل بررسي است.